VẤN ĐỀ ĐÀO TẠO – BỒI DƯỠNG LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP(01/04/2010)

   Hầu hết thanh niên khi trưởng thành đều mong muốn mình có nghề nghiệp và việc làm. Khi đã chọn công việc làm dù làm thuê sức lao động hoặc tự tạo việc làm họ đều mong muốn sự nghiệp phát triển về năng lực, thu nhập và uy tín xã hội.

   Đặc biệt hơn đối với người đã xin vào làm việc tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất – kinh doanh, họ đều mong muốn trước tiên là thu nhập ổn định, kế đến mục tiêu lâu dài là thăng tiến nghề nghiệp mà trước tiên là kiến thức văn hóa – nghề nghiệp năng lực hành nghề, năng lực làm việc về tri thức và kỹ năng, kỹ thuật.

   Đồng nghĩa như vậy, các doanh nghiệp đều mong muốn có người làm việc gắn bó với mình, tận tâm công việc với tinh thần kỷ luật và năng suất lao động hiệu quả mà yếu tố quyết định vẫn là sự tiến bộ của người lao động về trình độ phương pháp chuyên môn. Điều này càng đòi hỏi đặc biệt với doanh nghiệp đã có thương hiệu, sản xuất – kinh doanh ổn định, phát triển liên tục và lâu dài.

   Tuy nhiên trong thực tế nhiều năm qua vẫn tồn tại khá nhiều doanh nghiệp không muốn tạo điều kiện cho công nhân đi học nâng cao trình độ nghề nghiệp nhất là những doanh nghiệp phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong sản xuất – kinh doanh; bình quân tiền lương trả cho công nhân chỉ ở mức trung bình hoặc thấp hơn nhu cầu đời sống xã hội. Nguyên nhân xuất phát từ một số công nhân chưa mang nặng trách nhiệm gắn bó với doanh nghiệp , khi giỏi hơn họ vội vàng tìm nơi khác với thu nhập tốt hơn; có những người thật sự muốn gắn bó nhưng do sự phát triển của doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, tiền lương tăng lên không kịp với giá cả chi tiêu của xã hội, trong khi đó nhiều doanh nghiệp mới thành lập thì muốn thu hút lao động giỏi, người có kinh nghiệm chỉ cần đưa ra mức lương cao để tìm người mà không muốn có quá trình đào tạo công nhân, nhân viên. Ngoài ra phải kể đến nhiều doanh nghiệp rất muốn đào tạo, nâng cao trình độ công nhân nhưng thực tế họ chưa đủ lực vì phải trang trải nhiều vấn đề trong sản xuất – kinh doanh để ổn định phát triển doanh nghiệp.

 Những hiện tượng này đã làm ảnh hưởng đến bối cảnh chung về trách nhiệm đào tạo nhân lực của doanh nghiệp và ảnh hưởng kiềm hãm đến nguyện vọng chính đáng của người công nhân là luôn muốn học tập, hoàn thiện năng lực nghề nghiệp.

Bộ luật Lao động hiện hành, tại điều 23 Chương III đã quy định “Doanh nghiệp có trách nhiệm tổ chức nâng cao trình độ nghề nghiệp cho người lao động”. Luật Dạy nghề hiện hành, điều 64 Chương VI cũng đã quy định “Người tốt nghiệp các khoá học nghề do người sử dụng lao động cấp học bổng, chi phí dạy nghề phải làm việc cho người sử dụng lao động theo thời hạn đã cam kết trong hợp đồng học nghề, trường hợp không thực hiện đúng cam kết phải bồi hoàn học bổng, chi phí dạy nghề”.

Như vậy trách nhiệm của doanh nghiệp và người lao động đã được nhà nước quy định. Vấn đề là cụ thể hóa chính sách chiến lược sử dụng nhân lực của mỗi doanh nghiệp như thế nào? Để tạo sự gắn bó giữa doanh nghiệp và công nhân, nhân viên là thực tế đang khó thực hiện. Vấn đề này cần một quá trình điều chỉnh, trước tiên là trách nhiệm doanh nghiệp; người lao động và sự tác động về chính sách thị trường lao động, pháp luật lao động. 

Thực tế đã minh chứng, những doanh nghiệp chú trọng đến chiến lược và có chính sách tổ chức thực hiện cụ thể việc đào tạo, bồi dưỡng và tạo điều kiện cho công nhân, nhân viên học tập nâng cao trình độ văn hóa, nghề nghiệp thì dù có thể doanh nghiệp đó sẽ gặp phải thiệt thòi, mất đi một số lượng người đã được đào tạo, bồi dưỡng nhưng nhìn chung tổng nguồn lực của doanh nghiệp đó vẫn tăng lên mạnh về tri thức, về kỹ thuật và đặc biệt tạo sự tin tưởng, yên tâm của người lao động gắn bó làm việc với năng suất lao động hiệu quả, tạo thương hiệu uy tín về sử dụng nhân lực, thu hút được nhiều người đến doanh nghiệp làm việc và doanh nghiệp phát triển tốt đẹp trong tình hình thị trường lao động ngày càng cạnh tranh nhiều lĩnh vực, nhân lực là yếu tố quan trọng sự tồn tại và phát triền của doanh nghiệp.

Trần Anh Tuấn
Phó Giám đốc thường trực
Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và
Thông tin thị trường lao động TP.HCM
Tháng 4 năm 2010